داشتم فكر ميكردم كه در زبان لري چه كلمات ديگري وجود دارد كه در زبان انگليسي و پهلوي مشترك است به كلمه ي «سيل» برخوردم؛
به عنوان مثال: «سيل كن»: يعني نگاه كن و در زبان فرنگي ميبينيم كه : SEE
از يك ريشه و يك منبع هستند. در هر صورت در زبان لري ملايري خيلي كلمات ديگر هم ميتوان پيدا كرد. حوصله خيلي ميخاد.
ديشب زمان نماز مغرب و عشاء بعد از نماز در مسجد جامع همدان يك روحاني خوش ذوق با صداي خيلي گيرا به بالاي منبر (يك صندلي) رفت و شروع به سخنراني كرد البته ايشان روشن دل هم بودند.
القصه اين را شنيدم كه گفت: انسان 3 بعد دارد؛
1- فرشته و ملكوتيت - از فرشته بالاتر هم ميتواند باشد.عقل
2- حيوانيت و ماده - از حيوان هم ميتواند بالاتر باشد. غريزه
3- خيال و شيطانيت- از شيطان هم ميتواند بالاتر باشد. خيال
كمتر براي فردي پيش مي آيد كه يك نفر هميشه در فكر آدمي باشد و با حضور «نبودنش» دائم در ذهن باشد. يك برزخ بزرگ براي آدم پيش بياد و نتواند كار كند. اصلا نه راه رو به جلو داشته باشد و نه رو به عقب. همگي پل ها خراب شده باشند. خيلي سخت و طاقت فرساست. حتا گاهي آدم خون دماغ ميشود. اصلا خيلي از دردها و رنج ها را نميشود تعريف كرد، يا به همه كس گفت؛ جزو «مگوهاي» آدمي است. خيلي از دردها را دور از گوش شما انسان بايد با خود به گور ببرد. براي هيچ كس نبايد عنوان كند و هي حرص بخورد و هيچ نگويد و هي دم نزند. شايد هر كسي اين تجربه را داشته باشد كساني ميتوانند اين درد را بچشند كه تجربه اين را داشته باشند. خداوند به همگان صبر جميل عطا كند.
زبان لري با اينكه زبان مردمان ساده و باهوش و سرحال است ولي فني، قوي و داراي استرس هاي خاص خود است. يكي از لغاتي كه در زبان پهلوي ايران است و در زبان لري (البته لري ملايري= لر فرنگي) هم به چشم ميخورد؛ لغت «دامون» يا همان «down» به معناي پايين است. كه هم در زبان خارجه است و هم در زبان قوميت هاي گذشته ايران.
ساعت پنج و ربع عصر به همراه «عمو حجت» از سركار با سرويس كارمندان رفتيم بيرون. ترافيك چراغ قرمز كه 20 دقيقه طول كشيد، پايين تر از پل چهارراه عباس آباد پياده شديم. از حجت كه خداحافظي كردم پياده تا ميدان همه جا را دل سير ديد زدم. در مسجد جامع نماز را خوانده بودند و شيخي بر بالاي منبر وعظ ميگفت و خدا را به بخاري تشبيه ميكرد و .....
در شبستان ديگر كه جلسه قرآن برگزاري ميشد؛ از درون صحن بيرون و ستاره ها چقدر خوب معلوم بودند و من اصلا روي زمين نبودم. حاج آقا دهقان وقتي وارد ميشود جلسه داغ داغ ميشود. واقعا معلوم است كه استاد است. جلسه 8و ربع شب به پايان رسيد و چه خوش ماند و چه خوش ماند. گوشه ي جلسه غايم شده بودم تا حاجي مرا نبيند. نميدانم چرا خجالت ميكشيدم. آخر جلسه حاجي ناراحت شد و گفت چرا گوشه مينشيني بيا در معرض ديد.
از خصلت هاي اين مرد نميدانم چه بايد بگويم كه محضرش گرم و گويا جهاني در گوشه اي نشسته اند. ديروز اصلا جزو عمرمان حساب نشد.
با اينكه سكوت در جوهر موسيقي چه كاربردهايي دارد كاري ندارم. اما هميشه مادرم اشاره ميكند كه دو نوع سكوت خيلي شنيدني هستند يعني جزو طبيعت است.1- حتما دقت كرده ايد وقتي كه برف ميبارد سكوتي عجيب همه جا را فرا ميگيرد. با اينكه شهر شلوغ است ولي انگار صداها را كم كرده اند. گويا شاعري آلماني هم به اين مسئله اشاره دارد. گويا آسمانيان ميخاهند مطالبي را در گوش انسان ها فرو كنند. هرجور شده ؛ ما كه حال و حوصله نداريم. 2- وقتي كه سحر شده و زماني به اذان صبح باقي مانده : مادر ميگويد سرتان را از پنجره بيرون كنيد و اين صداها را بشنويد. گويا در سكوت سحر به گوش انسان ها مطالبي را در ميان ميگذارند. خوش به حال آنها كه خيلي خوب ميشنوند.
مدتي بود تقريبن 2 سالي كه در همدان چنين برفي نيامده بود. خيلي عالي، خيلي خوب. به شاعران و دوستان خوش طبع بايد تبريك گفت. خوب الحمدالله كه سد هم پر آب شد و ما نيازي به غم كشيدن براي اينكه كم آبي است نداريم. بعد از مدت ها پاروكردن حسابي با برف - ديشب- داشتم و برف هاي درب خانه را حسابي با پارو جاروب كردم. الحق ديگه سن دارد بالا ميرود و چه زود خسته ميشويم. ان شاء الله خير است.
نمايشگاه كتاب همدان هم بعد از چند سال افتتاح شد. بماند كه كدام انتشاراتي ها و با چه نيتي و تعداد كتاب هايشان و با چه عناويني. خدا بده بركت بن كتاب هم كه آنلاين ميفروشن. كلا 40درصد تخفيف ميخورد. خوشبختانه اكثر كتب يا بازاري و يا سياسي و سرگرمي و كمتر علمي. نويسندگان بزرگ هم در محل تجمع اهل قلم با كت و شلوار و عطر و اتو نشسته اند. خانم ها هم كه با كلي «بزك» و پوشش هاي مناسبتي و غيره حاضر شده اند. مجري سالن هم سعي در ارائه بهترين صدا و شهواني ترين آن است. با «مهرداد غلامي» كه با دمپايي آمده بود به نمايشگاه رفتيم . سرو وضعمان به «اهل كتاب» نميخورد. صورت زخمي و خط برداشته، گوش هاي شكسته، كاپشن و پيرن چرك، ته ريش بلند، سرماخورده، بلندگو غورت داده وارد نمايشگاه شديم. كسي كه بن كتاب ميفروخت اول ترسيد و چون كارت شناسايي نداشتيم؛ بن به ما نداد. گفتم براي همه اينجوري يا با ما: جواب نداد. شايد اگر جواب ميداد، «ضرب» ميشد و از «شتم» خبري نبود. خلاصه دوري زديم و از آنجا كه مفت خر هستيم: مجموعه كتاب هاي بوعلي سينا (نزديك 11 جلد روغني و با كلاس) را 17 هزار تومان خريديم؛ قيمت سال 83. از «خشايار حديدچي» كه در اين شكار بزرگ ياريمان كرد كمال تشكر را بايد نمود. خدا همگي را اجر و هدايت نمايد. اين بود اولين ديدار حقير از نمايشگاه كتاب همدان.
گوشه «راك عبداله» در دستگاه ماهور خوانده ميشود. اين گوشه نشانگر تاثير پذيري موسيقي ايراني از تعذيه است. در تعزيه براي اجراي نقش «عبداله بن حسن(ع)» از اين گوشه استفاده ميكردند. راك گوشه دلپذيري است البته براي اجراي آن هم بايد صدايي جانانه داشت. چند شب پيش كه شب خواندن عزاي عبداله بن حسن بود به طور ناخوداگاه يا خودآگاه «حاج محمد آزادجو» با ماهور شروع كرد. اين كار براي حاجي ما و مخاطبينش كمي عجيب بود چون حاجي اكثراً با «نوا» شروع ميكند و براي من عجيب به ياد رابطه «عبداله بن حسن» و «ماهور» و «گوشه راك» عبداله افتادم . براي«رضا عزيزي»پيامك زدم و به او هم گفتم.
به كربلايي عزيزي گفتم حاجي كمتر دشتي و چهارگاه بخوان اينها ديگر نخ نما شده ؛ سعي كن از «افشاري» «نوا» برايمان بخواني.
در ميان تمامي هنرها، هنر موسيقي بيشترين كاركرد را در بين هنرها در ماه محرم دارد. از اين هم نبايد گذشت كه بهترين چيزها قديمي هايش هست. موسيقي سنتي ايران وقتي با ملودي هاي مذهبي آميخته ميشود ، دلبري هايش بيشتر ميشود. ديشب در شب دوم ماه محرم؛ آواز دشتي ، چهارگاه، مخالف سه گاه و فرود به شور در بين موسيقي به كار گرفته شده بيشترين نقش را داشتند؛ حتا من موسيقي هندي هم در بين ملودي ها شب گذشته ديدم. همانطور كه همگي ميدانيم همين موسيقي سنتي به وسيله تعذيه و كاربردهايش در دهه محرم اينطور سالم و سرحال به دست ما رسيده وگرنه كاركردهاي لوطي گري و عياشي آن به وسيله علما تحريم شده بود. به نظر بنده طوري داريم پيش ميرويم كه كاركردهاي موسيقي براي محرم فراموش ميشود و جايگزين آن موسيقي غربي و حواشي اطراف آن است. در آخر بايد گفت:«محرم موسيقي سنتي ما را حفظ كرد.»
واجب شد در مورد آقاي «تقوي» اين مرد الهي صحبت كنم. وقتي اسم كتاب عجيب و غريب ميبري ميگويد دارمش، حتا با رنگ كتاب و انتشارات، و اسم نويسنده. گويا با تك تك اين كتاب ها زندگي كرده. امروز كه با اين بزرگوار صحبت كردم، گفتم استاد شماره موبايل شما رو دوستان خواستند. گفت من متعلق به جوانان اين وطن و خاك هستم. هر كاري ميتواني انجام بده . شما كتاب ها را بخوانيد و با دوستان لذت ببريد. اين مرد خدا اخلاق حرفه اي و بزرگ منشانه اي دارد.شماره هاي ايشان؛ 02188036971 و 09123492080