ریوایس

برخی اوقات انسان بعضی از بزرگان را میبیند و از آنها درس میگیرد. تحمل سختی ها و مشقتها انسان را بزرگ میکند. البته خیلی از بزرگان هم لازم نیست اصلا مشهور باشند. یک بیت در ادبیات معاصر هست که آدمیزاد را به انسان بودن خودش امیدوار میکند و انسان میگوید بد هم نبود ما روی زمین آمدیم تا خیلی چیزها را تجربه کنیم. دیروز به ماشین که نیاز به صافکاری داشت از خطر(خضر) عبور کردم. خودم را به نواری از استاد در دستگاه ماهور میهمان کردم. مزه اش خوب بود. خضر جای خوبی است. اکثرا فقرا در این محله زندگی میکنند. انسان های متدین و با آبرو. اکثر هیئت های مذهبی هم در خضر اجرای برنامه دارند. اکثر کسانی که به نمازجمعه می آیند هم اهل خضر بوده و یا هستند. بیشتر خانه های تیمی هم در خضر از مشتریان دعوت به عمل میاورند. جوانان خوبی هم دارد برعکس بالا شهر ولی حیف که فقر انسان را اذیت میکند.

سه گاه دستگاه شادی است ولی کمی غمگین. دل آدمیزاد میگرد؛ چه میخانی چه با ساز بزنی چه برایت بخانند. تامل برانگیز است. استاد حسین علیزاده 20گوشه برای این دستگاه نواخته است. استاد هم این دستگاه را خوانده است. اقای محمود کریمی و عبداله خان دوامی نیز سه گاه خانده اند. استاد دوامی در گوشه زابل در انتهای ان یک تحریر زیبا و جالب اجرا میکند که استاد مرادی میگفت به ان معربک میگویند. سه گاه در عربی هم هست و در تلاوت و اناشید از ان زیاد استفاده میشود. گوشه ی سازی بسته نگار با گوشه مقام صبا در عربی که ترکیبی از صبا و سه گاه است همنامی دارد.

الان که این مطلب را مینویسم ، علی البنا جزء 29 قران را بصورت ترتیل میخاند. آقا سلمان الماسی میگوید صدایش چقدر شبیه شماست و من خوشم میاید. شاید به این خاطر بوده است که استاد دهقان به من گفت که از علی البناء تقلید کن. دیشب رفتم جلسه از ساعت 7 تا 10 شب نشستن در آن سرما خسته کننده است ولی شیرین . حاج آقا دهقان نمیگذارد بد بگذرد. یک پیرمرد توپل با عینک خوش رو و سرحال با 70 سال سن مثل بچه های مودب کنار حاج آقا دهقان نشسته بود. گرد و قلنبه بود. دوست داشتم به او نزدیک شوم و بگویم با این سادگی که داری هر دعایی کنی مستجاب است. جرات نزدیک شدن به او را نداشتم. یک پیرهن سفید و روی آن یک پولیور هم داشت که یقهی پیرهم سفیده از آن بیرون زده بود و زیاد آنکارت نبود. چهره داد میزد روستایی است و چقدر زیبا. آقا رضا بهرامی هم آمده بود . ایه اول ایت الکرسی را خواندم ، وقت کم بود زیاد جالب نشد. تمرین زیاد نداشتم. علی البنا زیبا میخاند مخصوصن سوره ی بقره را. آقای صفربسته و اشتاد و صلواتی و تشکری و مظاهری هم بودند.

دلبرها انواع مختلفی دارند. انواع و اقسام. سوز دل ها در دنیا زیاد است. سوزهایی که تا اعماق استخوان انسان را میسوزاند و درد عشق را به انسان میخوراند. در روزهایی که معنا و مفهوم عشق را به هر نوعی خراب میکنند این ابیات زیبا تقدیم میگردد.

گاهی اوقات آنقدر دلت تنگ میشود که حال و حوصله هیچکس را نداری. حتی حالت از خودت هم بد میشود. وقتی کسانی را که آرزو داشتی ببینی و با آنها کار کنی؛ زمانی که متوجه میشوی آنی نیستند که تو دوست داشتی و از قهرمان خیالهایت چقدر فاصله دارند، اوضاع خیلی ناراحت کننده میشود. زمانی که میبینی افراد آنطوری که خود را جلوه میدادند و طرز فکرشان را به تو نشان میدادند که به  چه شیوه های میشود سیر انفسی کرد، ولی در باطن هیچ؛ حالت بدجوری گرفته میشود. حالت زمانی بدتر میشود که بفهمی آن کسانی که دوستشان داشتی و میپرستیدی ، زیر دستشان و کسانی که زورشان به آنها میرسد و یا نمیرسد را میخواهند بخورند و پاره کنند. این برای انسانیت خیلی بد است ولی چه عجب که زندگی همین است. دردناکِ دردناک.

به نام خدا

یکی از بهترین جلسات قرآن در همدان با استادی حاج حسین دهقان(یکی از بهترین تجویدیون حال حاضر کشور) به آدرس زیر میباشد:

مکان: همدان، خیابان اکباتان، مسجد جامع شهر

زمان:شب های دوشنبه ؛ بعد از نماز مغرب و عشاء.

از خادمین قرآن این جلسه اساتید: حاج آقا اشتاد(با وجود 70 سال سن و بیماری قلبی 3 ساعت پای رحل قرآن مینشیند) حاج آقا صفربسته(بسیار دوست داشتنی) و حاج آقا تشکری ، حاج آقا صلواتی و دوستان دیگر.

نمیدانم نوشتن این مطلب برایم چه تبعاتی داشته باشد، ولی از آنجا که قول داده ام از عشق بنویسم ، مینویسم. از کشتی گیران با اخلاق همدان است. مربی و از طرفداران کشتی گیران. همیشه در 120 کیلو افتخار آفرینی میکرد. درشت بود و با اخلاق. فردین میگوید؛ « آنان که درشت ترند محترم ترند » . از محبان علی است. از بچگی به او علاقه داشتم. وقتی که عاشق شد ، قید همه چیز را زد. زیاد وارد جزئیات نمیشوم بعد از سال ها موفق شد و از آن زمان به بعد به او فرهاد میگویند. او  هم دوست داشتنی و هم باعث افتخار است. گاهی اوقات دردهایی را بیان میکند که دل سنگ خون میشود. از صمیم قلب او را ستایش میکنم.

ساعت 7 و نیم صبح بود که برف همه جای همدان را فرا گرفت. زیبا و شاعرانه. علما گفته اند که دو نوع سکوت در موسیقی طبیعت وجود دارد. 1- قبل از فرا رسیدن اذان نماز صبح مسلمانان و در زمان نیمه شب 2- زمانی که برف میبارد ؛ سکوتی عجیب ولی آشنا که تطبیق عجیب با موسیقی سازی و آوازی دارد . دکتر حائری امروز گفت:

 پیامبر (ص) در زمان مرگ مادر حضرت علی(ع) - فاطمه بنت اسد- فرمود: 4 چیز فقط به مرده میرسد:

1- نماز                     2- روزه

3- تلاوت قرآن            4- صدقه

شعری جالب از «فردین نظری» اهل اسدآباد در مجله رودکی دیدم با این تعبیر.

به زنم گفتم:

«برایت خانه میخرم»

باور نکرد

«شاعر که خانه نمیتواند بخرد مَرد». 

شعر جالبی است خیلی خوشم آمد شاید در احوال خودمان باشد. البته بانو در جواب من که گفتم : «دیگر سرکار نمیروم و در خانه میخاهم آواز و قرآن بخوانم» گفت: « با آوازت ، نه میتوانی نانی به خانه بیاوری نه پولی، آوازت به درد خاله ات میخرد.»

کتاب های مختلفی در باب موسیقی قرآنی نوشته شده است، (البته نه چندان زیاد)- در این جا تعدادی از گوشه های فرعی دستگاه بیات را که در جاهای مختلف دیده ام برای شما عزیزان ذکر میکنم.

1- بیات دوکاه(دوگاه) = در بیات ترک هم ما دوگاه داریم.

2- بیات نوا(محیر نوا)= برخی ها گفته اند معادل دستگاه نوا فارسی است؟. 

3- بیات شوری(کار ج چغار)= ترکیب بیات+حجاز.

4- بیات عجمی = بیاتی که از روی پرده ی عجم خوانده میشود.

5- بیات کردی(متخصص این نغمه استاد شعیشع)

6- بیات حسینی که از انواع آن؛ حسینی عشیران، حسینی گلعذار- گردانیه حسینی- نجدی حسینی- عشیران حسینی(بیاتین یا دوبیات) در مقاله ای این ردیف را معادل گوشه ی شهناز فارسی گرفته بود که اشتباه است. 

7- محیر

8- گردانیه

9- طاهر

10- لامی

11- نهفت

12- ارازبار؟

همانطور که ملاحظه میفرمایید اکثر این نغمات نام فارسی دارند. بیات را مادر نغمات و معادل دستگاه شور فارسی دانسته اند.