ریوایس

شورفارسی؛ شور حتی معنی عجیبی هم دارد و حالت های مختلفی را بیان میکند، برای مثال؛ نمک را میگویند شور است، در مداحی میگویند شور بگیرکه حالت ریتمیک دارد و سینه زدن تند را ایجاد میکند و مداح هم حالت تصنیف مانندی را میخواند، مثلی داریم که میگویند شورش را درآورده ای، یا شور و مشورت، یا میگویند فلانی سلحشور است، یا دلم شور میزند، یا فلانی شور جوانی دارد، یا شور و شرّ،  آشوب و غوغا همگی به یک معنا (شوری عظیم به پا شد- در تاریخ بیهقی) راه افتاد، یا جمعیت را شورگرفته بودیا در کلمات قالی شور، مرده شور، روشور، سرشور همگی شورها به معنی شوینده؛ ولی هیچکدام از اینها ربطی به دستگاه شور ندارند و نمک و شوری دستگاه شور را ایجاد نمیکنند یا اصلا دستگاه شور، مزه ی شور ندارد، یک حس است، یک حالت عجیبی دارد از مزه ها هم بالاتر است و هر 4 مزه را با خود دارد. شورگسترده ترین مقام موسیقی ایرانی است با فرزندانش. برای مثال تصنیف یاد ایام استاد که با گوشه سلمک شروع میشود در شور است و به قول اساتید هر ایرانی وقتی زمزمه میکند در مقام شور است اما شور عرب؛ این شور در موسیقی عرب و قرآنی همان مقام صبا است. صبا یا شور عرب یک ربع پرده بیشتر از شور فارسی دارد و حالت غمناکی آن زیاد است. در نمونه های فارسی آن یک تصنیف آقای افتخاری می خواند با این عنوان: این همه آشفته حالی  این همه نازک خیالی ای سیه چشم ای سیه مو از تو دارم از تو دارم؛ حالت صبا را ایجاد میکند یا آقای ایرج خواننده ی شهیر ایران یک تصنیف دارد به اسم من یه پرندم آرزو دارم  آن هم در صبا است، درست است شاد به نظر میرسد ولی تهش غمی دارد که دور از جان پدر آدم را درمیاورد ، یا سید جلال الدین محمدیان در شیرین شیرینه ایتدای درآمد و آواز یا خود خانم هایده در شیرین شیرینه و آقای معین با ریتم تند تری آرزو داشتم آرزو داشتم یار من تو باشی چراغ شام تار من تو باشی یا باز ایشان در دلبرم دلبر خانه خراب کرد باز مقام صبا در عربی است . در مداحی ها هم نمونه های زیادی داریم مثلن در شهادت حضرت فاطمه (ص) چیزهایی که محمد طاهری خوانده است یا در شهادت امام حسن مجتبا (ع) -مدینه غریبم مدینه غریبم امان الامان- همه در مقام صبا عرب هستند. در تلاوتهای قرآنی هم استاد مصطفا اسماعیل بعد از نیم ساعت بیات خواندند گذری به صبا می زند ولی استادی چون شحات انور بعد از بیات وارد رست میشود. در ضمن در ردیف های بیات عرب یا مقام بیات قرآن ردیفی داریم به نام بیات شوری که در دل آن هم شور نهفته است.  با کمک استاد بهشتی پور خط سیر نُت شور فارسی و عرب را بنگریم:

 la  si koron   do  re  mi  fa  sol  la: شور فارسی